Успамін пра адну сустрэчу з Рыгорам Барадуліным.

Ці здаралася вам прачынацца калі-небудзь з адчуваньнем, што сьвет створаны спэцыяльна для вас? Я адчула гэта адразу, як толькі з балькону данеслася вясёлае чырыканьне вераб’ёў, якіх я троху падкормліваю ўзімку і якія дзячаць вясёлай пабудкай улетку. Сёньняшні дзень удачлівы! «Я была шчасьлівай, а дзеля гэтага варта жыць», — скажу я сабе, калі гэты сьвет абваліцца, і пачну будаваць новы. Так і прамовіла гэтай раніцай, у думках правёўшы таўстую рысу пад слупком пасылак з надзей, чаканьняў і вагі сваіх пяцідзесяці гадоў. «Пяцьдзясят гадоў! — скажаце вы. — Зусім старая!» А вось і не старая! Пры чым тут гады! Адна мая знаёмая бабуля, а ёй восемдзесят пяць гадоў, прызналася мне нядаўна: «Ведаеш, я закаханая...»

Сёньня — сустрэча з паэтам і паэзіяй! У наш час такое здараецца ня часта! Я сьпяшаюся на кірмаш, каб купіць новую кофтачку да маёй ружовай спадніцы-шасьціклінкі. «Лэдзі павінна быць у спадніцы», — казаў адзін знаёмы амэрыканскі дзед, і я з гэтым цалкам згодна. Таму на кірмашы накіроўваюся ў рады, якія радуюць вока банцікамі, фальбонкамі, карункамі і іншымі ўпрыгажэньнямі жанчыны. Вось яна, кофтачка, створаная адмыслова для мяне. Цялеснага колеру мяккая трыкатажная тканіна, размаляваная вішнёвымі пёркамі, рукавы за локцік, прыгожай лініі выкат вакол шыі, і ўсё гэта аздоблена цудоўнымі маленькімі банцікамі з руліка і далікатнай аблямовачкай па нізе. Нават здымаць ня хочацца — так лоўка сядзіць!

Па выхадзе ледзь ўспамінаю пра кветкі — так далёка блукаюць мае думкі. Погляд натыкаецца на пышныя півоневыя букеты, што вынесьлі на продаж бабулькі з прыватнага сэктару. Выбраўшы сем самых вялікіх, пакідаю кірмаш і сьпяшаюся дадому. Час падціскае — а 12-й ва ўнівэрсытэце сустэча з Рыгорам Барадуліным!

На трамвайным прыпынку да мяне нечакана кідаецца кабета: «Жанчынка, любая, прадайце, калі ласка, адну кветачку, а то патэлефанавалі нечакана — такое гора — пахаваньне ў нас, вось еду тэрмінова, ды купіла пяць кветак, толькі такія букеты і прадавалі, а вы ж ведаеце, колькі патрэбна...» «Аб чым гамонка! Бярыце дарма! Я сёньня згодна ашчасьлівіць цэлы сьвет, а тут такая дробязь!»

Быццам на крылах узьлятаю ў трамвай — і разумею, што я таксама засталася з той колькасьцю кветак, зь якой ходзяць хіба што да помніка, а не да жывога паэта. Простае рашэньне падараваць каму-небудзь яшчэ адну кветку ў трамваі чамусьці не прыходзіць да галавы, і я сыходжу на плошчы, да кветкавых шапікаў, дзе купляю ашаламляльна прыгожую півоню барвовага колеру — іншых не было.

Калі заходжу ў паўнюткую залю, сустрэча ўжо пачалася. Няўжо стаяць прыйдзецца? Аднак у гэты момант да мяне падскоквае сымпатычны мужчына, зь вялікай пашанай вядзе наперад і ўсаджвае на адно з крэслаў, што стаяць, бы прэзыдыюм, крыху збоку ад трыбуны. Жанчына з кветкамі не павінна стаяць у праходзе! Жанчына з кветкамі — гэта ня проста жанчына. Аднойчы на працы мне падарылі ў дзень нараджэньня прыгожы букет — вельмі прафэсійна складзены, з дадатковымі дробненькімі кветачкамі бэзавага колеру, нейкай дзіўнай мяцёлачкай, агорнуты празрыстымі цэляфанавымі карункамі! З гэты творам ікебаны ішла праз горад і адчувала сябе ня змучанай працоўным днём пажылой жанчынай, а дамай, паняй, спадарыняй... Зайшла ў краму — адразу да мяне кінулася прадавачка: калі ласка, што для вас? Увайшла ў напоўнены аўтобус — купка маладых людзей прапусьціла мяне наперад, а мужчына — дзіва дзіўнае ў нашым горадзе! — галянтна прапанаваў мне сваё месца.

Таму я з годнасьцю каралеўскім кіўком дзякую чалавеку, што падсунуў мне крэсла, і аглядваюся. Вакол мяне сядзяць мужчыны вельмі прыстойнага выгляду, аўдыторыя маладая — студэнты. Слухаю стомлены голас паэта, у якім чуваць непрыхаваны боль за нашу сумную рэчаіснасьць, і адчуваю, як сьлёзы пачынаюць казытаць вочы.

Потым з аўдыторыі пачынаюць сыпацца пытаньні, вельмі драматычныя, пра нашыя грамадзянскія праблемы. Я была б ня я, калі б таксама ня ўторкнула сваю дзюбку. «Паважаны Рыгор Іванавіч! Вы як паэт павінны быць абазнаны ў пытаньнях каханьня, таму давайце пагаворым на гэту тэму!» «Добра, — адказвае той, кінуўшы на мяне позірк, — давайце пра каханьне, я якраз і зьбіраўся аб ім паразмаўляць».

Тут размова павярнула ў другі бок, пайшлі цудоўныя пераклады з гішпанскай. Яны перасыпаліся рызыкоўнымі барадулінскімі жартачкамі, што ўгоняць у чырвань каго хоч.

Але ў гэты момант аднекуль зьяўляецца цётка прыблізна маіх гадоў, з высокім стаўбуром узьбітых, асьветленых валасоў на галаве, у ладнай турэцкай сукенцы — не інакш прадстаўніца ад гарадзкога кіраўніцтва. Букет, які яна трымае ў руках, можа, і прыгожы, але ўсё сапсавала спадніца атрутна-салатнага колеру з гафраванай паперы, у якую ён загорнуты — ні Богу сьвечка, ні чорту качарга. Стала перад паэтам і пайшла мянціць: «Дорогой Рыгор Иванович… Вы… В нашем городе… Как мы счастливы…»

«Ах ты... — думаю. — Не магла знайсьці для нашага паэта шчырага беларускага слоўца!» І імкліва да Барадуліна — кветкі ў руцэ, мая шаўковая шасьцікліначка так і ляціць за мной усьлед. Падыходжу да яго і разумею, што няма такіх слоў, якія маглі б распавесьці, што ён такое для нас. «Тысяча цалункаў...» — укладваю ў гэтыя словы ўсю сваю ўдзячнасьць і працягваю кветкі...

О, ён ня толькі жывы — ён вельмі спрытны! Жвава да мяне падбягае, цалуе, цалуе і прыгаворвае: «Вось такое каханьне, вось такое». І шчыра прызнаюся — было вельмі прыемна. Пад ухвальныя воплескі аўдыторыі я з ганарлівым відам міма гаркамаўскай прадстаўніцы — шчоўк, шчоўк абцасікамі — ведай нашых! Падыходжу да свайго месца і што я бачу? Самая прыгожая барвовая півоня валяецца наўпрост пад маім крэслам! Як можна дапусьціць, каб мой паэт застаўся з шасьцю кветкамі? Я хоп півоню ды назад. Тут заля выбухнула такім рогатам — усе ледзь з крэсел не зваліліся. Вырашылі, што мне так спадабалася — адарвацца не магу. Думайце сабе што хочаце, а мы яшчэ раз дужа салодка пацалаваліся!

Ну, вось і ўся гісторыя. А пра тое, што ён напісаў у аўтографе, не скажу. Бо гэта толькі мне. Мне адной.