Водгук на спектакль "Князь Вітаўт" (па п'есе Аляксея Дударава "Купала")

Гістарычныя асобы, праславіўшыя нашу зямлю, заўсёды цікавілі драматургаў, пісьменнікаў, музыкантаў і жывапісцаў. Адным з цікавых твораў, прысвечаных асобе князя Вітаўта, была п'еса А. Дударава «Купала».
     У 1997 годзе ў Купалаўскім тэатры адбылася прэм'ера спектакля «Князь Вітаўт». Рэжысёр спектакля — Валерый Раеўскі. Музыку да пастаноўкі напісаў кампазітар Віктар Капыцько, дэкарацыі і мастацкае афармленне Барыса Герлавана. Прэм'ерная пастаноўка адбылася 3 жніўня 1997 года, але і сёння цікавасць гледачоў да яе не страчана. У 1998 годзе «Князь Вітаўт» быў паказаны на Міжнародным фестывалі імя А.Чэхава ў Маскве, у 2000 годзе спектакль атрымаў Гран-пры фестывалю «Белая вежа» (г.Брэст).
     Афармленне сцэны абмежавана трыма злучанымі металічнымі сценамі, якія ў асобныя моманты дзеяння расчыняюцца мноствам дзвярэй. А за імі — то цемра, то струмені святла, то языкі полымя... Падзеі драмы А.Дударава адбываюцца напрыканцы XIV — пачатку XV стагоддзя ў Вялікім княстве Літоўскім. Княства раздзіраюць усобіцы. Кіраўнік дзяржавы вялікі князь Кейстут хоча бачыць сваім пераемнікам сына Вітаўта. Ягайла, уступіўшы ў змову з тэўтонскім ордэнам, нападае на Вільню — тагачасную сталіцу княства. Працягваючы міжусобную вайну, Ягайла займае замак у Троках. Сюды прыходзіць з дружынай Вітаўт, каб прапанаваць мір. Ён яшчэ не ведае, што трапляе ў палон да Ягайлы, які згадзіўся стаць польскім каралём (мужам Ядвігі) і прыняць каталіцтва. У Гародні жонка Вітаўта княгіня Ганна даведваецца ад сваёй пакаёўкі Алены пра бяду, што адбылася з Вітаўтам. Жанчыны выпраіўляюцца ў Крэва, дзе за кратамі знаходзіцца Вітаўт. Пераапрануўшыся ў адзенне князя, Алёна застаецца замест яго ў зняволенні. Ратныя поспехі Вітаўта выклікаюць занепакоенасць у Ягайлы, які жадае знішчыць брата. Але, вымушаны падпарадкавацца царкоўным уладам і жаданню жонкі, Ягайла згаджаецца на мір, у выніку якога Вітаўт атрымлівае вялікакняжацкі пасад у Вільні і палітычную незалежнасць Вялікага княства Літоўскага.
     Герояў драмы ўвасабляюць таленавітыя беларускія акцёры: Ягайлу — Мікалай Кірычэнка, Вітаўта — Генадзь Давыдзька, Ядвігу — Вольга Фадзеева, вядзьмарку — Зоя Белахвосцік. Сваімі галасамі, рухамі, пластыкай яны перадаюць характары гістарычных асоб. На сцэне пануе дзіўнае адчуванне чагосьці надрэальнага, міфалагічнага. Важную ролю ў спектаклі адыгрывае музыка кампазітара Віктара Капыцько — яна ўбірае ў сябе ўсе падзеі, што адбываюцца на сцэне. Музыка рэальна ўвасабляе акустычны эфект адкрытай прасторы, з псіхалагічнай дакладнасцю адлюстроўвае расслойванне часу, стварае асаблівую эмацыянальную атмасферу. Своеасаблівы архаічны дух нараджаецца з гучання купальскіх песняў, званоў, грыгарыянікі, гукаў аргана...
     Спектакль «Князь Вітаўт» — значная з'ява для мастацкага жыцця Беларусі. Ён аказаў на мяне вялікае ўздзеянне. Поспех спектакля ў аднолькавай ступені залежаў ад самазабыўнай ігры акцёраў, рэжысёрскай работы Валерыя Раеўскага, мастацкага афармлення Барыса Герлавана і музыкі Віктара Капыцько. Я раю ўсім паглядзець гэты спектакль.