Вобраз маці ў беларускай літаратуры (на прыкладзе твораў Янкі Брыля)

Пры выбары жанру, тэматыкі, вобразаў будучага твора пісьменнік звычайна кіруецца сваімі поглядамі, інтарэсамі, сваім густам. Але ёсць вобраз, які жыве ў творчасці кожнага вядомага пісьменніка. Гэты вобраз нельга абмінуць, бо ён увасабляе самага дарагога чалавека ў жыцці — Маці.
     Вобраз маці, клапатлівай, пяшчотнай, бескарыслівай і самаахвярнай, авеяны самай высокай паэзіяй. Пісьменнікі зноў і зноў звяртаюцца да гэтага вобраза, бо ён невычарпальны, як і мацярынская любоў.
     Многія беларускія пісьменнікі вельмі глыбока раскрылі вобраз маці. Адзін з іх — Янка Брыль. У апавяданні «Маці» ён намаляваў велічны вобраз беларускай жанчыны, якая пад пагрозай смерці не адмовілася дапамагчы палонным — чужым сынам. Яна перажывае боль і па сваіх сынах. Двух старэйшых выгнала з дому вайна. А малодшы, хоць і застаўся пры ей, трывожыць яе не менш, бо не сядзіць у хаце, а некуды знікае на цэлыя ночы.
     Калі ўцекачы з лагера пастукалі ў акно яе хаты, маці пастаралася забыць пра тэлеграфны слуп з наклеенай аб'явай, якая пагражала смерцю: «Заходзьце, хлопчыкі! Я вам хоць малачка...» Яе самаахвярнасць глыбока хвалюе. Не можа не ўразіць і яе мужнасць. Калі раніцою фашысты вядуць яе і яшчэ чатырох босых, у вайсковых лахманах мужчын, яна не просіць ні літасці, ні спагады. Гордая, проставалосая, склаўніы мазалямі да мазалёў так мала цалаваныя ў жыцці рукі, яна ідзе ў святле ранішняга сонца. I нават у сваю апошнюю часіну маці думае не пра сябе, а пра сваіх сыноў: «Хавай іх, Божа, усіх трох ад куль, дай ім усім убачыць матчыну магілу!..» Яна думае пра чатырох палонных, з якімі яе так зрадніла доля, што ей суджана адна з імі магіла. «Яна аддала ім усё, што магла... А тут нават не азірнешся... I яна рабіла адно — яшчэ як мама вучыла — малілася. I за сваіх сыноў, і за чужых, і за сябе...»
     Пісьменнік не называв імя сваей гераіні. Яна — маці, і гэтым сказана ўсё.
     Яшчэ адзін вобраз маці, на плечы якой леглі выпрабаванні вайны, стварыў Я. Брыль у апавяданні «Сцежка-дарожка». Знешне суровая Іваніха поўная дабраты і заўсёды гатовая прыйсці на дапамогу маладой нявестцы. Пяшчотай поўніцца яе сэрца да маленькай унучкі, якая прынесла ў хату столькі радасці! Сама Іваніха ў жыцці пабачыла нямала гора. Яна рана аўдавела, і таму сама выводзіла дзяцей у людзі. Прыходзілася і недасыпаць, і недаядаць, і працаваць да ўтомы. Вайна прынесла многа пакутаў і клопатаў. Іваніха ўсім сэрцам імкнецца дапамагчы фронту, чым можа. Калі адступалі нашы салдаты, яна некалькі разоў на тыдзень рашчыняла хлеб, варыла і пякла, каб накарміць іх і даць у дарогу. Самай вялікай падзякай для яе было, калі нечы сын называў яе «святым для ўсіх і ўсюды словам». Іваніха — мужная жанчына. Яна ва ўмовах акупацыі хавае ў гумне аднаго з тых, хто пайшоў змагацца супраць нелюдзяў і гуртуе вакол сябе вясковых хлопцаў. Пра маці можна гаварыць бясконца. Без яе светлага вобліку немагчыма ўявіць ні роднай хаты, ні самага дарагога кутка на зямлі. I пакуль жыве маці, пакуль сустракае нас яе ласкавая усмешка, пакуль можна падзяліцца з самым родным чалавекам і горам, і радасцю, мы адчуваем сябе ўпэўненымі ў заўтрашнім дні. I таму трэба берагчы, шанаваць і любіць сваіх маці.